صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال و مقایسه آن‌ها
— ائل ناز سرداری
دارایی‌های دیجیتال در بازار سرمایه از اهمیت بالایی برخوردار هستند. به همین علت تمامی کاربرانی که از صرافی‌های دیجیتال برای انجام دادن معاملات دیجیتالی خود استفاده می‌کنند، اهمیت انتخاب صرافی دیجیتال مناسب را می‌دانند. صرافی‌های دیجیتال مختلفی در سرتاسر اینترنت وجود دارد و تمامی آن‌ها یا از نوع صرافی غیرمتمرکز و یا صرافی متمرکز هستند. ممکن است کاربران در انتخاب هریک از آن‌ها دچار شک و تردید شوند، به همین دلیل در این مقاله در نظر داریم صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال را با هم مقایسه کنیم تا از این طریق بتوانید انتخاب نهایی خود را انجام دهید.
انواع صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌ها در حالت معمول در نوع متمرکز که به آن Centralixed Exchange یا به‌طور خلاصه CEX می‌گویند، یا غیرمتمرکز که به آن Decentralized Exchange یا به‌طور خلاصه DEX می‌گویند تشکیل می‌شوند. صرافی‌های متمرکز در اصل شرکت‌هایی هستند که یک نوع پلتفرم خاص برای تبادلات ارزهای دیجیتالی مختلف در اختیار کاربران قرار می‌دهند. اما صرافی‌های غیرمتمرکز یک نوع پروژه دیفا هستند که به‌صورت یک قرارداد دیجیتالی و هوشمند در بلاکچین ساخته شده‌‌اند، و به‌طور غیرمتمرکز اداره شده و به‌وسیله هیچ نوع شخص یا شرکت خاصی مدیریت نمی‌شوند.
اما هردوی این صرافی‌ها تحت وب و به‌صورت آنلاین هستند، و با کمک آن‌ها کاربران می‌توانند ارزهای دیجیتالی مختلف را خرید و فروش کنند. هر صرافی چه متمرکز چه غیرمتمرکز دارای اصول و قوانین خاص خود است. و اگر شرایط آن را رعایت نکنید ممکن است عواقب مختلفی برای شما در نظر گرفته شود. اما به‌صورت کلی این صرافی به شما امکان خرید و فروش ارزهای دیجیتالی از طریق ارزهای فیات و مبادله رمزارزها را می‌دهند.
در ادامه صرافی متمرکز و غیرمتمرکز را به‌طور کامل به شما توضیح می‌دهیم و بعد از صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال را با هم مقایسه می‌کنیم.
بیشتر: معرفی بهترین صرافی دیجیتال ارز ایرانی و خارجی
صرافی متمرکز (CEX) چیست؟
صرافی متمرکز ارز دیجیتال که به‌طور خلاصه CEX نامیده می‌شود، نوعی پلتفرم است که در آن کاربران می‌تواند ارزهای دیجیتالی مختلف را خریدوفروش کنند. در این نوع از صرافی‌ها کاربران احتیاج دارند تا برای حفظ دارایی‌ها و کنترل معاملات انجام شده به یک شخص سوم اعتماد کنند.
معاملاتی که در صرافی‌های متمرکز صورت می‌گیرد، در بلاکچین نمایش داده نمی‌شود و این نوع از صرافی‌ها برای ثبت نام اطلاعات هویتی کاربر را درخواست می‌کنند. اما اگر شخص حقیقی نیستید و یک شرکت حقوقی هستید، باید اطلاعات شرکت خود را به صرافی مورد نظر ارسال کنید تا از این طریق حساب کاربری شما تایید شود.
معمولا هر چه قدر اطلاعات هویتی شما کامل‌تر باشد امکانات شما در این صرافی‌ها، بالاتر از زمانی خواهد بود که اطلاعات شما تایید نشده یا ناقص باشد. کاربرانی که اطلاعات هویتی آن‌ها تایید شده باشد می‌توانند؛ در صورت مواجه با مشکلات مختلف مانند فراموشی رمز و عبور و غیره با تیم فنی و پشتیبانی صرافی تماس گرفته و مشکل خود را حل کنند.
صرافی غیرمتمرکز یا دکس چیست؟
صرافی غیرمتمرکز که به‌طور خلاصه DEX نامیده می‌شود شباهت زیادی به صرافی متمرکز دارد، اصلی‌ترین تفاوت صرافی غیرمتمرکز با صرافی متمرکز در این است؛ که در صرافی غیرمتمرکز برای انجام دادن کارهای مختلف خود، احتیاج به اعتماد به یک شخص سوم نیست و همه خرید و فروش و پرداختی‌های مختلف کاربر فقط در بلاکچین ذخیره می‌شود. این صرافی‌ها قابلیت انجام دادن معامله‌های P۲P یا نظیر به نظیر را در اختیار رمزارزها و توکن‌ها قرار می‌دهند.
در صرافی‌های غیرمتمرکز کاربران به راحتی می‌توانند بدون این که مجبور به ساخت حساب در صرافی و تایید هویت خود باشند، معاملات ارز دیجیتالی مختلف را به‌صورت کاربر به کاربر و بدون هیچ نوع واسطه‌‌ای انجام دهند. می‌توان گفت نحوه کارکرد این صرافی به‌طور غیرمتمرکز است و هیچ شخص یا مرجعی برای کنترل آن وجود ندارد. در صرافی‌های غیرمتمرکز الزامی بودن اعتماد به شخص سوم از بین می‌رود. و بدون احتیاج به شخص واسطه می‌توانید معاملات خود را از راه قراردادهای هوشمند انجام دهید.
صرافی‌های غیرمتمرکز چگونه کار می‌کنند؟
طرز کار صرافی‌های غیرمتمرکز به این صورت است که مشتری رمز ارز خود را به توکن‌های شبکه‌‌ای قابل تبادل در صرافی‌های دکس تبدیل می‌کند. و بعد از آن در کیف پول دیجیتالی او یا همان والت او دخیره می‌شود. کاربران بعد از این که این مرحله را طی کردند می‌توانند به راحتی از توکن‌های خود در بلاکچین صرافی استفاده کنند. در واقع می‌توان ارز دیجیتالی که در والت وجود دارد نوعی وثیقه محسوب می‌شود.
شما می‌توانید نوع ارز دیجیتالی خود در صرافی را با دیگر ارزهای دیجیتالی عوض کنید و یا برای فروش آن‌ها اقدام کنید. هر نوع تبادل، خرید و فروش شما در بلاکچین صرافی ذخیره می‌شود. این مسئله یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های صرافی دکس است. زمانی که خریدوفروشی را در این صرافی انجام می‌شود بعد از مدتی رمزارز به حساب کاربر واریز می‌شود.
مقایسه صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال
کنترل بر روی ارز در صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز
در صرافی‌های غیرمتمرکز کاربر بر روی دارایی‌های ارز دیجیتالی خود کنترل کاملی دارد. و می‌تواند همه تبادلات و خرید و فروش خود را به‌طور مستقیم از طریق بلاکچین انجام دهد. ولی در صرافی‌های متمرکز کنترل تمامی موارد ذکر شده به دست صرافی است و کاربر هیچ کنترلی بر روی آن‌ها دارد.
در صرافی متمرکز بخش بزرگی از حساب شما به وسیله شخص سوم که صاحب صرافی است کنترل می‌شود. ولی در صرافی‌های غیرمتمرکز حساب کاربری‌تان کاملا در اختیار خودتان قرار دارد و تمامی معاملات را به‌طور مستقیم کنترل می‌کنید.البته برخورداری از شفافیت و قابلیت کنترل کامل یکی از علت‌های محبوبیت صرافی غیرمتمرکز است، اما همین مسئله بعضا باعث بالا رفتن مشکلات و پیچیدگی کار با این نوع صرافی‌ها می‌شود که ممکن است برای کاربران جدید سخت باشد.
امنیت در کدام نوع صرافی بیشتر است؟
امنیت صرافی‌های غیرمتمرکز به نسبت صرافی‌ها متمرکز بالاتر است. همه اطلاعات مربوط به صرافی‌های متمرکز روی پایگاه‌های داده ذخیره می‌شود که این مسئله می‌تواند برای هکرها هدف ساده‌‌ای باشد.
صرافی‌های متمرکز معتبری در سرتاسر دنیا مورد حمله قرار گرفته‌‌اند. معروف‌ترین آن‌ها سرقت ۴۶۰ میلیون دلاری از صرافی معروف‌‌ام تی گاکس و سرقت ۵۰۰ میلیون دلاری از کوین چک است. به همین دلیل هدف اصلی صرافی‌های متمرکز برقراری امنیت کاربران خود است.
اما در صرافی‌های غیرمتمرکز این مسئله غیر ممکن است و کاربران درخطر هک شدن و سرقت دارایی‌های دیجیتال خود قرار نمی‌گیرند. در کل می‌توان گفت صرافی‌های غیرمتمرکز امنیت بالاتری به نسبت صرافی‌های متمرکز دارند؛ چرا که دارایی‌های کاربران در این نوع پلتفرم‌ها از بین نمی‌روند مگر در زمانی که درگاههای پرداخت در این نوع صرافی مشکلی ایجاد شود.
همچنین صرافی‌های متمرکز بیشتر مورد حمله هکرها قرار می‌گیرند. به همین دلیل برخی از صرافی‌های متمرکز به کاربران خود حساب‌های غیرمتمرکز نیز ارائه می‌دهند.
محبوبیت صرافی‌های ارز دیجیتال
محبوبیت فعلی صرافی‌های متمرکز بالاتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است و معروف‌تر از آن نیز هستند. چرا که زودتر از صرافی‌های غیرمتمرکز به بازار معرفی شده اند. شاید صرافی‌های غیرمتمرکز مزیت بیش‌تری به نسبت همتای خود از لحاظ حساب کاربری و والت داشته باشند، اما اگر طرفداران و محبوبیت هر دو نوع پلتفرم را مقایسه کنیم، صرافی‌های متمرکز در این بخش از آن‌ها پیشی می‌گیرند.
کارمزد در کدام صرافی کمتر است؟
صرافی‌های متمرکز برای خدمات ارائه داده شده به کاربران خود کارمزد دریافت می‌کنند، که این کارمزد بسته به امکانات و ویژگی‌های ارائه شده در هر صرافی ممکن است متفاوت باشد.
اما کارمزد صرافی‌های غیرمتمرکز ناچیز بوده و صفر یا نزدیک به صفر است.
سرویس‌ها و قابلیت‌ها
سرویس و خدمات ارائه شده در صرافی‌های متمرکز بهتر از صرافی‌های غیرمتمرکز است. امکان انجام دادن معاملات مارجین، ابزارهای پیشرفته مختلف، سفارش‌های پیشرفته برای انجام دادن معاملات از مهم‌ترین قابلیت‌های ارئه شده در صرافی‌های متمرکز به کاربران است.
از این طرف صرافی‌های غیرمتمرکز در سفارشات محدودیتی برای کاربران می‌گذارد و آن‌ها نمی‌توانند در این صرافی از معاملات مارجین و قابلیت‌های پیشرفته استفاده کنند، البته ممکن است در زمان آینده این امکانات برای این نوع صرافی‌ها نیز فعال شود.
قوانین و مقررات صرافی‌های متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال
صرافی‌های متمرکز معمولا از قوانین کشور یا منطقه جغرافیایی که در آن جا مشغول فعالیت هستند پیروی می‌کنند. کنترل و مدیریت صرافی‌های متمرکز راحت‌تر از صرافی‌های غیرمتمرکز است. همچنین صرافی‌های متمرکز لازم به رعایت قوانین و پروتکل‌های جهانی مانند پروتکل‌های شناختن مشتری و قانون ضد پولشویی هستند.
صرافی‌های غیرمتمرکز دارای قوانین خاصی نیستند، برای مثال دولت می‌تواند جلوی فعالیت صرافی‌های متمرکز را بگیرد. صرافی غیرمتمرکز بدون تحت تاثیر قرار گرفتن به وسیله دولت‌ها و قوانین می‌تواند به کار خود ادامه دهد.
نقدینگی صرافی‌های ارز دیجیتال
صرافی‌های متمرکز دارای میزان نقدینگی بالاتری هستند چرا که کاربران زیادی مطابق روندهای بازار سفارش خود را ثبت می‌کنند. اما ممکن است صرافی‌های غیرمتمرکز با مشکل عدم نقدینگی مواجه شوند چرا که سفارشات ثبت شده ممکن است زمانبر باشد. همچنین محبوبیت کمتر این صرافی‌ها از دلایل مشکل نقدینگی این نوع از صرافی‌ها است.
سرعت
سرعت صرافی‌های غیرمتمرکز پایین‌تر از صرافی‌های متمرکز است. طبق تحقیقات زمان انجام دادن سفارشات در صرافی متمرکز حدود ده میلی ثانیه است اما همین کار در صرافی غیرمتمرکز حداقل، پانزده ثانیه است. صرافی‌های غیرمتمرکز مانند صرافی‌های متمرکز پرسرعت نیستند و ممکن است به عنوان یک کاربر این موضوع شما را اذیت کند.
نتیجه گیری
با پیشرفت روز به روز در عرصه اینترنت، ارزهای دیجیتالی بیشتر از قبل مورد توجه قرار می‌گیرند.
در این مقاله سعی کردیم درباره صرافی متمرکز و غیرمتمرکز ارز دیجیتال اطلاعات مفیدی را به شما ارائه دهیم. همان طور که گفتیم ویژگی‌ها و قابلیت‌های این دو صرافی‌ها با هم متفاوت است. اما در عین حال شباهت‌هایی هم به یکدیگر و برای این که بدانید کدام یک از آن‌ها بهتر است و از کدام یک از آن‌ها استفاده کنید. باید بگوییم که این مسئله بستگی به این دارد که قصد انجام دادن چه کاری را داشته باشیم. امیدواریم این مطالب خوشایند شما واقع شده باشد.